Voornamelijk sidemount duiken in de Lot

[anton]

djvdaalen;n1848000:
Hoi @Germie, wat ik mij af vraag; ik weet dat (sommige) grotduikers hun TP conservatiever plannen in een team van 2, I.p.v. 3.
Plan je de TP als soloduiker net zo conservatief? Of nog conservatiever ? Of juist minder, want alles is voor Bassie 😉 ?

Heet dan wel geen Brenda maar je plant zo conservatief als je zelf wil. Het is afhankelijk van de grot, wat je tegen komt onder water en hoe je hoofd staat.

Sidemountduikers die ik ken en die vanuit de speleohoek komen hebben het regelmatig over 1/6 zelfs.

Overigens merk ik in de praktijk dat maar weinig sidemountduikers echt nadenken over gasmanagement en conservatisme, zeker als er ook nog stages gebruikt worden.

[Germie]

Goed, deze 2 duiken die ik alleen gemaakt heb vorige week waren met de rebreather gemaakt. Daar ligt alles nog een beetje anders. Ik zal proberen het e.e.a. uit te leggen.
Levend boven komen uit een grot, staat of valt met genoeg gas, dat is algemeen bekend. Duiken met een rebreather betekent even heel bot gezegd dat een 3L flesje zuurstof genoeg is voor 5-6 uur duikplezier. De gemiddelde duiker verbruikt 30-40 bar per uur, ik zit rond de 30 bar meestal, soms zelfs er onder. Je zuurstofverbruik is hetzelfde ongeacht diepte. Dus met 180 bar er in zoals ik in de St. Georges gedaan heb betekent dat ik me normaal gesproken geen zorgen hoef te maken om de zuurstof als ik een 3 uurs duik plan. Ik had ook 200 bar diluent, verdunningsgas in een 3L flesje. Het verbruik hiervan is diepte afhankelijk en bij een jojo duik verbruik je meer omdat je telkens bij het opstijgen de overtollige hoeveelheid gas uit je contralongen moet dumpen( je zuurstof verbruik zal ook iets toenemen hierdoor overigens). Een standaard emmerprofiel is dus voor je diluent het gunstigst. Dat heeft een grot vaak niet, maar 3L is nog steeds veel gas voor je contralongen. Dus kortgezegd, als je ccr duikt is bij een werkende ccr je gasvoorraad in principe geen probleem.
Maar er is zoiets als bailout. Bij een probleem met je ccr zijn er vaak nog diverse opties om niet volledig op oc over te hoeven gaan. SCR duiken in 1 op 4 (dus na 4 ademteugen via de neus uitademen en nieuwe gassen in je contralongen pompen) is een optie. Bij geen PO2 meting meer kun je op 6m diepte altijd je ccr weer gaan gebruiken mits niet volgelopen, want je gaat dan gewoon 100% zuurstof ademen. Als je weet dat je echt op een constante diepte blijft kun je ook manueel je ccr runnen (ik vind dit een niet aan te raden optie overigens), want als het goed is ben je exact op die diepte uitgetrimd en is het verlies van drijfvermogen het gevolg van het verbruik van zuurstof voor je metabolisme. Verandert je diepte, dan moet je alsnog over op oc bailout.

Dus de rebreather totaal niet meer gebruiken is niet direct nodig. Echter, bij een volloper of in een grot geen PO2 uitlezing meer (je blijft nooit op een exacte diepte) dan ben je afhankelijk van oc gas. In dit geval dus van het verste punt in de grot volgens je duikplan naar de uitgang. Hoe ver je met een fles kunt komen is afhankelijk van de diepte en de tijd. Bij ccr duiken heb je dus geen gas nodig voor bailout voor de weg er in, een probleem is omdraaien en er weer uit. In een grot is dus de zwemsnelheid van belang. Opstijgen wanneer jij dat wilt gaat immers niet, dat stuk steen boven je hoofd is wat lastig dan. Dus je moet weten hoe lang je over 100m doet, dan weet je ook hoe lang je over 1000m doet. In een no-flow cave is de weg erin dus net zo lang als de weg er uit (ik ga even niet uit van sneller zwemmen omdat je ergens uit wilt, want je verbruik zal dan ook hoger zijn, maar dit geeft ook aan dat een exact verbruik plannen lastig kan zijn. Als ik dus weet dat ik 2100L gas nodig heb, dan is 1 alu80 te krap vind ik).
Bij deze duik weet ik dat de grot na een 900-950m de diepte in gaat. Ik weet dat ik dit kan afleggen met 1 stage. Dus ik kan dan als bailout volstaan met een alu80 met ean32. Het profiel van de grot is namelijk eerst naar 28-29m diepte en dan weer steeds ondieper wordend tot 2-3m diepte, om vervolgens naar 75-77m diepte te gaan. Maar ik wilde dus wat verder. Dat betekent dus een trimixduik en decogassen mee. Tot het punt waar ik nu geweest ben (5 minuten op 75m) weet ik dat ik kan volstaan met 1 trimix als bodemgas en een 50% (evt. 50/20) en 100% als bailout. Hiermee kan ik vanaf het verste punt in de grot de uitgang bereiken en de deco in de grot (in dit geval immers 900m van de ingang) afwerken. Het betekent ook dat ik de decogassen dus de grot mee in moet slepen en dus met 3 stages eerst 900m de grot inzwem.
Maar omdat ik alleen was, en weet dat er op 400m van de ingang een soort restrictie zit die me met 3 stages zeker vertraagt en in het laatste stuk mij tot extra gaswissels dwingt, heb ik besloten om niet gewoon een bodemgas en 2 decogassen als bailout mee te nemen, maar voor de restrictie dus een 4^e stage met ean32 te droppen. Als er dan echt stront aan de knikker is kon ik bij de restrictie wat flessen laten liggen en gewoon met een ean32 daarna naar de uitgang zonder nogmaals te hoeven nadenken om gaswissels (je moet immers nog een keer door de 28-29m diepte wat je niet redt met een ean50 of 100%). De flessen zou ik dan even later gewoon oc op kunnen halen met een dubbelsetje. 1 stage zwemt ook sneller dan 3.

In een team heb je bij rebreatherduiken de keuze uit teambailout of ieder voor zich. Teambailout brengt een groter risico met zich mee, je gaat er immers niet van uit dat alle rebreathers in je team het begeven. Teambailout zonder elke duiker een bodemgas is gewoon dom en stom. Dus mocht je voor teambailout kiezen, dan elk een bodemgas en daarna zeer goed nadenken over de overige gassen en hoe die te verdelen onder de duikers.
Ga je heel extreem, dus in open water diep met lange bodemtijden, dan heb je ook als ccr duiker/team een safetyteam nodig. Bij extreme grotduiken betekent dit ook setupdives (evt. installeren habitat) en/of een hulp/safetyteam.
Mixed team duiken moet je ook goed afspreken. Ieder zijn eigen gasvoorraad of wil je toch nog wat kunnen delen?

Dan terug naar oc en conservatisme in gasverbruik. Het maakt eigenlijk niet uit waar je gas hebt, sidemount of backmount, gas is gas. Sidemount of backmount zegt alleen iets over waar het om je lichaam hangt en bepaalt of je ergens nog wel of niet meer doorpast. Algemeen wordt gesteld dat je duikt volgens de 1/3 regel. Er zijn echter zeer veel argumenten te benoemen om hier conservatiever mee om te gaan. Stroming, minder ervaren, enz. En inderdaad in het 2-3 man grote team.
Droge gedeelten in een grot waar je niet weet of je de lucht kunt ademen betekent ook gebruik maken van je flessen. De ene kant op kan wel veel gemakkelijker zijn dan de andere kant op. Ik heb wel eens meegemaakt dat ik gelezen had dat een luchtbel adembaar moest zijn, maar het voelde toch niet goed. Dan heb je dus verbruik terwijl je niet onder water zit. Moet je wel rekening mee houden.
Zo is het ook onder water met restricties. Soms gaan ze de ene kant op makkelijker dan de andere kant op.
De Combe Negre is een krappe grot. Hier duik ik in een team ook niet op 1/3, ik wil nog extra reserves houden voor het geval ergens toch wat tegenvalt. De duik met ccr in de combe Negre was alleen de eerste sump, max diepte 2.2m, ong. 50m in de grot. Dat haal je makkelijk met 1 alu80 als bailout. Ik had sump2 er nog bij kunnen nemen, maar ik vond de gedachte aan de krappe uitgang en mogelijk weer stenen moeten verschuiven dus tijd om om te keren. Zuurstof had ik nog zat ook al was er al met de rebreather gedoken en de fles dus lang niet meer vol, decogevaar was er ook niet, bailout zat, maar toch vond ik het genoeg. Dan gewoon de volgende keer met een andere uitrusting waarbij het gemakkelijker gaat.

Bij solo is het gevoel en soms ben je heel conservatief. Zo wil ik echt nog 70 bar in beide flessen hebben als ik bij de uitgang van de Bial ben. Ik kan die laatste restrictie door met 10 bar in 1 fles, maar ik heb daar dus een keer lopen wurgen om door dat nauwe gedeelte te komen. Dan wil je gas genoeg hebben om er ook wat langer over te doen. Voor de eerste sump heb je overigens genoeg aan 30 bar in elke fles, dus zou je er met 100 bar nog in kunnen gaan. Mijn gevoel zegt dat dit te weinig is, een gevoel dus.
Het is wat Anton zegt, het is een gevoel en de 1/6 regel kom je in het grotduiken dus ook veel tegen. Ik ben overigens solo nog nooit over de 1/3 regel gegaan, ik ben eigenlijk altijd conservatiever. Als er wat misgaat moet ik het ook alleen oplossen. Maar ook in een team is 1/3 iets om altijd goed over na te denken.
In de self sufficient cursus (sportduikers, geen overhead, geen deco) wordt gesproken over ¼.

Sidemount is eigenlijk met independend dubbels duiken, dus elke 20-40 bar wissel je van ademautomaat. Bij 210 bar begindruk in beide flessen draai je dus volgens de 1/3 regel om als in beide flessen nog 140 bar aanwezig is. Dit kan dan ook een 130-150 bar verdeling zijn, maar niet 1 fles leeg en 1 nog vol. Ik duik eigenlijk met de oc dir/hogartian configuratie, dus rechts longhose, links een kortere slang met een bungee aan de automaat zodat de automaat onder de kin blijft hangen.
Er zijn ook mensen die alleen met shorthoses duiken of met 2 longhoses. Het idee van shorthoses is dat je nooit lucht hoeft te delen, en als iemand low on gas is, dat er nog tijd is om een fles te wisselen/door te geven. Je zou theoretisch niet in beide flessen 0 bar hebben, omdat je geen manifold hebt die een nonfixable failure kan veroorzaken. Maar sommige doorgangen zijn zo nauw dat een fles doorgeven geen optie is, je bent eigenlijk in dit soort nauwe restricties ook op jezelf aangewezen. Afhankelijk zijn van een longhose voor zulke restricties is ook echt iets wat je wilt voorkomen overigens.

Kortom, gebruik je verstand en te conservatief bestaat niet. Je wilt immers weer levend boven komen. En als je achteraf toch verder had gewild, die grot is er volgend jaar ook nog en over 100 jaar ook. Dan ga je gewoon nog eens terug.
Dit geldt ook voor teamduiken. Loop je 5 minuten achter op schema omdat je ergens tijd verspild hebt met scooteren, dan draai je gewoon om.
De 1/3 regel voor grotduiken is een leiddraad en conservatiever zijn verstandiger. Hier overheen gaan is zowieso onverstandig

Ik heb laatst overigens een non-fixable failure gehad op een stage. Dit was nog in Nederland en gewoon met een buddy. Het was een open water duik, geen deco, ik dook ccr en had een stage als bailout bij me. Fles bij de auto opgetuigd, kraan geopend, druk gecheckt, en kraan weer dicht en naar de waterkant gebracht. In het water voor de duik de kraan een slag opengedraaid, dit doe je bij ccr. Niets aan het handje, automaat werkte ook. Ik check tijdens een duik altijd of stages nog op druk staan, dus ook nu. Maar nu was de knop weg. Huh? Juist, de kraanknop was weg, foetsie. Ik heb gecheckt of mijn automaat inderdaad gaf gas en ja, dus ik had wel bailout. Sein het wel naar buddy en we waren toch al op de terugweg, dus rustig terug gezwommen. Thuis alle kranen gecontroleerd van alle flessen, alles zat nog goed vast. Waarom deze knop nu besloten had om van de stage te willen is me een raadsel. Als je een oc decoduik gemaakt had, dan had je de kraan dichtgedraaid gehad totdat je het gas zou gebruiken en had je er dus niet bijgekund. Lost decogas met een volle fles dus. Iets anders dan een automaat die geen gas geeft op een volle fles (dat heb ik ook al eens meegemaakt). Misschien toch ook maar een kleine bahco mee onder water? 😉

[bigfoot]

mooie uitgebreide reactie en verslag Germie.. Zou zelf niet snel gaan solo grotduiken, maar dat terzijde.

[Anoniem]

Germie;n1847999:
Telefoont typt beroerd, maar ik zal een poging doen.
De kaart was echt kaduuk helaas. En uiteraard klasse 10. Dit is de activeon cx camera. Ben er zeer tevreden mee. Slechts 5 megapixelcamera maar voor mij goed genoeg. Verschil tussen 100 graden en dit is enorm. Gek genoeg heb ik liever fotos dan film, dus de burst is ook belangrijk. Maar zowel film als foto is goed. Dat was bij de denver ook prima hoor maar de beeldhoek. En nu gaat ie echt 2 duiken mee.

Germie,
Er schijnt garantie op die kaartjes te zitten. Dus je kunt een poging wagen.

Die Activeon CX camera lijkt me een uitstekende keuze voor als je met filmen wilt beginnen. Lekker scherp geprijsd.
5 Mp sensor is prima als er een goede lens voor gezet is. Zo te lezen is daar niet op bezuinigd.
Is deze camera wel geschikt voor jou ? Het ding is gespecificeerd tot 60 m. Voor de meesten van ons meer dan genoeg. Maar voor jou is dat toch veel te weinig 🙂

Groet,
PAT1

[anton]

PAT1;n1848069:

Germie,
Er schijnt garantie op die kaartjes te zitten. Dus je kunt een poging wagen.

Die Activeon CX camera lijkt me een uitstekende keuze voor als je met filmen wilt beginnen. Lekker scherp geprijsd.
5 Mp sensor is prima als er een goede lens voor gezet is. Zo te lezen is daar niet op bezuinigd.
Is deze camera wel geschikt voor jou ? Het ding is gespecificeerd tot 60 m. Voor de meesten van ons meer dan genoeg. Maar voor jou is dat toch veel te weinig 🙂

Groet,
PAT1

Een GoPro nehuizing is geschikt tot 45 meter maar doet het op 75 nog steeds prima…

[Germie]

Ik heb de behuizing nu meegenomen naar 53m max. Eerst voorzichtig uitproberen (vooral omdat de eerste volliep voordat ik vinnen aanhad in Vinkeveen).
De Denvers gaan ook mee naar 80m zonder problemen. De oudste denver, zonder lcd-scherm voldeed in het begin prima. Je kunt nu toch wel zien dat de techniek niet stilgestaan heeft. Vergeleken met de gopro2 was die prima. Zo ook de Denver met lcd scherm, die was weer een stuk beter dan de andere. Maar die 100 graden hoek was toch wel beperkt. De Gopro4 is op dit moment natuurlijk erg mooi. Maar de Activon DX lijkt er niet voor onder te doen en is toch een stuk goedkoper. Lang leve de vooruitgang van actioncams.
Het kan best eens zijn dat ik de gok gewoon neem bij een volgende duik naar 100m om 1 van de denvers mee te nemen. Degene zonder lcd scherm wordt eigenlijk niet meer gebruikt. Ik zie zelf geen verschil in kwaliteit tussen een AEE behuizing (die wel tot 100m kan) of eentje die een 60m rating heeft. Het zijn vaak de knopjes die niet meer werken. Op 80m deden die van denver het nog wel, heb wel met degene zonder lcd scherm op de Viz (55-60m) er problemen mee gehad. En gaat het mis, dan is 50 euro weggegooid waar ik al weer lang plezier van gehad heb.

Deze foto’s zijn gemaakt dus met de activeon cx. Fotoburst. Geen film dus. En ja, de accu gaat werkelijk meer dan 2 uur mee. Dat haalt een gopro4 niet is me door ervaringsdeskundigen al verteld.

Ik heb het kaartje opnieuw geformatteerd en zal binnenkort eens kijken of het nu goed is of niet. Meestal werkt formatteren niet. Er mee teruggaan zal denk ik lastig gaan, ik heb geen bon meer. Meestal koop ik een micro sd kaartje extra als ze ergens in de aanbieding zijn, ik heb graag een kaartje extra op voorraad. Nog nooit problemen mee gehad, nu dus wel. Eerste keer. Deze lag dus ook al een paar maanden in de verpakking in huis.

[michielcoenen]

Draag jij nooit een helm in sidemount? Zonder flessen op je rug kun je behoorlijk dicht tegen het plafond duiken: even goed voorover buigen om naar je spg of eerste trap te kijken en dan iets te snel weer op kijken kan toch leiden tot flinke hoofdpijn. Laat staan als je er in hoog tempo uit moet.

[Germie]

Ik heb een helm, maar vind dat voor dit soort duiken niet handig. De helm is lomper en juist daardoor stoot je jezelf eerder. Lampen heb ik zowieso niet op de helm. 1 van m’n buddies heeft 1 duik gemaakt met helm en vond het juist ook irritant. Als het nog krapper wordt kan ik me er wel wat bij voorstellen, maar bij deze grotten is de kans op 0 zicht klein. Dit zijn ook geen grotten waarbij de combinatie van klimmen (srt) en duiken is toegepast, want dan draag je ook een helm.

[anton]

Waar heb jij SRT gedaan dan?

[Germie]

Dat is een hele poos terug. In mijn studententijd. En er werd toen niet gedoken, hoewel ik dat wel eens gedaan had, was er geen echte interesse nog. Ik heb in die periode van alles geprobeerd, sportklimmen zowel in de hal als op rotsen, canyoning (dat vond ik het mooiste toen, vooral abseilen langs een waterval), speleologie (ergens vond ik dat toen helemaal niet zo leuk, je werd veel te smerig, haha). Maar nooit op hoog niveau en niet meer bijgehouden. Af en toe trekt het wel weer. Ik heb geen moeite met een stuk klauteren om ergens in te komen of verder te komen. Maar het touwwerk sla ik (nog) even over, ik duik liever 😉

[martin-demper]

Ik heb dit dingetje in mijn wetnotes (neemt haast geen ruimte in en heeft al een paar keer een duik gered omdat ik m’n gewone gereedschapskist was vergeten) … kun je een kraan zonder knop altijd open en dicht draaien (en nog veel meer handige dingen) http://www.deepstop.de/de/werkzeug/1504-wetnotes-tool.html – ik ben inderdaad ook al een knoppen verloren op m’n deco stage. Leuk verslag!

[Germie]

Martin Demper;n1848081:
Ik heb dit dingetje in mijn wetnotes (neemt haast geen ruimte in en heeft al een paar keer een duik gered omdat ik m’n gewone gereedschapskist was vergeten) … kun je een kraan zonder knop altijd open en dicht draaien (en nog veel meer handige dingen) http://www.deepstop.de/de/werkzeug/1…otes-tool.html – ik ben inderdaad ook al een knoppen verloren op m’n deco stage. Leuk verslag!

Je bent de eerste die het ook overkomen is waarvan ik het hoor. Ik kon er eigenlijk best wel om lachen toen ik het ontdekte, het was gelukkig een duik dichtbij huis en niet ergens ver in een grot. Ik heb er met diverse mensen over gesproken en iedereen reageerde lacherig van ‘nog nooit van gehoord, maar leuke failure, die staat nergens in de boeken’. Ik heb van alle andere flessen de schroeven van de kraandoppen gecontroleerd. Zit allemaal goed vast (er is ook nog een discussie dat je ze niet eens helemaal vast zou hoeven draaien om ze zo soepeler te laten draaien, dat doe ik dus wel, al zorg ik wel dat ik ze weer los zou kunnen krijgen met een schroevendraaier, vast is vast).

[anton]

Germie;n1848082:

Je bent de eerste die het ook overkomen is waarvan ik het hoor. Ik kon er eigenlijk best wel om lachen toen ik het ontdekte, het was gelukkig een duik dichtbij huis en niet ergens ver in een grot. Ik heb er met diverse mensen over gesproken en iedereen reageerde lacherig van ‘nog nooit van gehoord, maar leuke failure, die staat nergens in de boeken’. Ik heb van alle andere flessen de schroeven van de kraandoppen gecontroleerd. Zit allemaal goed vast (er is ook nog een discussie dat je ze niet eens helemaal vast zou hoeven draaien om ze zo soepeler te laten draaien, dat doe ik dus wel, al zorg ik wel dat ik ze weer los zou kunnen krijgen met een schroevendraaier, vast is vast).

Dit gebeurt echt heel vaak. Zeker als je gaat scooteren met veel stages. Ik heb het al meerdere keren zowel zelf als bij buddy’s meegemaakt.

[fransdm]

is dit geen oplossing?? http://www.us.henkel-adhesives-blog.com/post/All-About-Threadlockers/The-Difference-Between-Red-Blue-Green-and-Purple-Threadlockers/